Zespół Interdyscyplinarny

Przeciwdziałanie przemocy domowej – ważna nowelizacja przepisów!

• Przemoc domowa zamiast przemocy w rodzinie; rozszerzenie form przemocy domowej o przemoc ekonomiczną i cyberprzemoc; rozszerzenie zakresu podmiotowego m.in. o byłych małżonków lub byłych partnerów, niezależnie od wspólnego zamieszkania.
• To niektóre ze zmian w przepisach dotyczących przeciwdziałaniu przemocy domowej, które 22 czerwca 2023 r. weszły w życie.
• Zmiany realizują rekomendacje Rzecznika Praw Obywatelskich mające na celu wzmocnienie ochrony praw osób doświadczających przemocy w bliskich związkach.

22 czerwca 2023 r. weszły w życie ważne zmiany w przepisach dotyczących przeciwdziałaniu przemocy domowej. Nowelizacja realizuje postulaty zgłaszane od lat przez Rzecznika Praw Obywatelskich, w szczególności w celu właściwego odzwierciedlenia postanowień Konwencji stambulskiej w krajowych uregulowaniach prawnych.

Przepisy, które weszły w życie zmieniają terminologię stosowaną w ustawie – pojęcie przemocy w rodzinie zostało zastąpione przemocą domową.  Zmiana ta zapewnia właściwe spojrzenie na jednostkę doświadczającą przemocy, a nie rodzinę jako taką, w której przemoc występuje. Zarówno osobami doświadczającymi przemocy w związkach bliskich, jak i jej sprawcami są bowiem konkretne - indywidualne - osoby, a jej przyczyną nie są dysfunkcje rodziny jako podstawowej komórki społecznej. Konwencja stambulska definiuje przemoc domową jako wszelkie akty przemocy fizycznej, seksualnej, psychologicznej lub ekonomicznej, zdarzające się w rodzinie lub gospodarstwie domowym, lub między byłymi, czy obecnymi małżonkami lub partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca i ofiara dzielą lub dzielili miejsce zamieszkania, czy też nie.

Nowelizacja rozszerza również dotychczasowe formy przemocy domowej o dwie kolejne formy, tj. przemoc ekonomiczną i cyberprzemoc, a także zakres podmiotowego zastosowania ustawy. Krąg osób, na które będą oddziaływać jej zmienione przepisy został rozszerzony miedzy innymi: o byłego małżonka, byłego partnera lub inną osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania.

Zmiany w przepisach, które weszły w życie 22 czerwca 2023 r. wprowadzone zostały ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 535).

Gmina podejmuje działania na rzecz przeciwdziałania przemocy domowej, w szczególności w ramach pracy w zespole interdyscyplinarnym.

Zespół Interdyscyplinarny -realizuje działania określone w gminnym programie przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony osób doznających przemocy domowej.  

Do zadań zespołu interdyscyplinarnego należy tworzenie warunków umożliwiających realizację zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej oraz integrowanie i koordynowanie działań podmiotów, o których mowa w art. 9a ust. 3–5, w szczególności przez:

• diagnozowanie problemu przemocy domowej na poziomie lokalnym;
•  inicjowanie działań profilaktycznych, edukacyjnych i informacyjnych mających na celu przeciwdziałanie przemocy domowej i powierzanie ich wykonania właściwym podmiotom;
•  inicjowanie działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową;
•  opracowanie projektu gminnego programu przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony osób doznających przemocy domowej;
•  rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym;
•  powoływanie grup diagnostyczno-pomocowych i bieżące monitorowanie realizowanych przez nie zadań;
• monitorowanie procedury „Niebieskie Karty”;
•  przekazywanie informacji, o której mowa w art. 9e ust. 3, oraz dokumentacji, o której mowa w art. 9c ust. 5a;
•  kierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym dla osób stosujących przemoc domową lub programie psychologiczno-terapeutycznym dla osób stosujących przemoc domową;
•  składanie, na wniosek grupy diagnostyczno-pomocowej, zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosującą przemoc domową wykroczenia, o którym mowa w art. 66c ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2022 r. poz. 2151, 2311, 2581 i 2600 oraz z 2023 r. poz. 289 i 535).

Do zadań grup diagnostyczno- pomocowych należy, w szczególności:

• dokonanie, na podstawie procedury „Niebieskie Karty”, oceny sytuacji domowej osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową;
• realizacja procedury „Niebieskie Karty” w przypadku potwierdzenia podejrzenia wystąpienia przemocy domowej, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia ryzyka zagrożenia życia lub zdrowia;
•  zawiadomienie osoby podejrzanej o stosowanie przemocy domowej o wszczęciu procedury „Niebieskie Karty” pod jej nieobecność;
•  realizacja działań w stosunku do osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową;
•  występowanie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o skierowanie osoby stosującej przemoc domową do uczestnictwa w programach korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc domową albo w programach psychologiczno-terapeutycznych dla osób stosujących przemoc domową;
•  występowanie do zespołu interdyscyplinarnego z wnioskiem o złożenie zawiadomienia o popełnieniu przez osobę stosującą przemoc domową wykroczenia, o którym mowa w art. 66c ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń;
•  monitorowanie sytuacji osób doznających przemocy domowej, a także zagrożonych wystąpieniem przemocy domowej, w tym również po zakończeniu procedury „Niebieskie Karty” przez okres 9 miesięcy;
• zakończenie procedury „Niebieskie Karty”;
•  dokumentowanie podejmowanych działań, stanowiących podstawę:

a) uznania braku zasadności wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”,

b) wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”;

• informowanie przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego o efektach podjętych działań w ramach procedury „Niebieskie Karty”.

Członkowie zespołu interdyscyplinarnego oraz grup diagnostyczno-pomocowych wykonują zadania w ramach obowiązków służbowych lub zawodowych.

Prace w ramach grup diagnostyczno-pomocowych są prowadzone w zależności od potrzeb lub wynikających z problemów występujących w indywidualnych przypadkach.

PRZEMOC DOMOWA TO JEDNORAZOWE ALBO POWTARZAJĄCE SIĘ UMYŚLNE DZIAŁANIE LUB ZANIECHANIE, WYKORZYSTUJĄCE PRZEWAGĘ FIZYCZNĄ, PSYCHICZNĄ  LUB EKONOMICZNĄ, NARUSZAJĄCE PRAWA LUB  DOBRA OSOBISTE OSOBY DOZNAJACEJ PRZEMOCY DOMOWEJ , W SZCZEGÓLNOŚCI:

• narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
•  naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
•  powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
•  ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
•  istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

Osoba doznająca przemocy domowej – należy przez to rozumieć:

1. małżonka, także w przypadku gdy małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, oraz jego  

     wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,

 b) wstępnych i zstępnych oraz ich małżonków,

 c) rodzeństwo oraz ich wstępnych, zstępnych i ich małżonków,

d) osobę pozostającą w stosunku przysposobienia i jej małżonka oraz ich wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,

e) osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości we wspólnym pożyciu oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,

f) osobę wspólnie zamieszkującą i gospodarującą oraz jej wstępnych, zstępnych, rodzeństwo i ich małżonków,

g) osobę pozostającą obecnie lub w przeszłości w trwałej relacji uczuciowej lub fizycznej niezależnie od wspólnego zamieszkiwania i gospodarowania,

h) małoletniego– wobec których jest stosowana przemoc domowa;

Świadek przemocy domowej – należy przez to rozumieć osobę, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej.

Osoba stosująca przemoc domową – należy przez to rozumieć pełnoletniego, który dopuszcza się przemocy domowej wobec osób, o których mowa w pkt 2;

FORMY PRZEMOCY DOMOWEJ

• Przemoc fizyczna w tym: bicie, szarpanie, popychanie, kopanie, duszenie, obezwładnianie oraz inne.
• Przemoc psychiczna w tym: izolowanie, wyzywanie, ośmieszanie, grożenie, krytykowanie, poniżanie oraz inne.
• Przemoc seksualna w tym:  zmuszanie  do obcowania płciowego, innych czynności seksualnych.
• Przemoc ekonomiczna w tym: niełożenie na utrzymanie osób, wobec których istnieje taki obowiązek, ograniczanie środków finansowych, niezaspokajanie potrzeb materialnych, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych i ich sprzedawanie, zaciąganie zobowiązań finansowych bez zgody osoby doznającej przemocy domowej, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej oraz inne.
• Przemoc za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej w tym: wyzywanie, straszenie,  poniżanie osoby w Internecie lub za pomocą telefonu, robienia jej zdjęcia lub rejestrowanie filmu bez jej zgody, publikowanie w Internecie lub rozsyłanie telefonem zdjęć, filmów lub tekstów, które ją obrażają lub ośmieszają oraz inne.
• Inne zachowania w tym: istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, np. zaniedbanie, niezaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych, psychicznych i innych, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych i ich sprzedawanie, pozostawianie bez opieki osoby, która z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku nie może samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb, zmuszanie do picia alkoholu, zmuszanie do zażywania środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków.

Na terenie naszej gminy działają instytucje wspierające osoby doznające  przemocy domowej:

Instytucje wspierające osoby doznające przemocy domowej na terenie powiatu:

Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Mońkach prowadzi nabór uczestników do: Programu korekcyjno-edukacyjnego dla osób stosujących przemoc domową/ Programu psychologiczno-terapeutycznego dla osób stosujących przemoc domową.

Programy skierowane są do mieszkańców Powiatu monieckiego, zgłaszających się dobrowolnie lub kierowanych przez sąd, policję,  zespoły interdyscyplinarne, ośrodki pomocy społecznej i inne instytucje.

JEŻELI ZNAJDZIESZ SIĘ W TRUDNEJ SYTUACJI   I  POTRZEBUJESZ    POMOCY LUB  PORADY MOŻESZ JĄ TAKŻE ZNALEŹĆ POD NIŻEJ WSKAZANYMI NUMERAMI :

1. Punkt Informacyjno– Konsultacyjny w Jaświłach  – kontakt za pośrednictwem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Jaświłach – 85 727 80 20, 85 727 80 28,

psycholog – dwa razy  w miesiącu od godz. 9:00 do godz. 11:00 ( w pierwszy i trzeci wtorek miesiąca);

terapeuta uzależnień–  w drugą sobotę miesiąca od godz. 8:30 do godz. 13:30;

2.  Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy Domowej „Niebieska Linia” 801-120-002;
3.  Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12;
4.  Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży 116-111;
5.  Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci 800-100-100 Linia czynna od poniedziałku do piątku w godz. 12:00-15:00 oraz w czwartki w godz. 16:30-20:30 -  pomoc prawna. 
6.  Kryzysowy Telefon Zaufania – wsparcie i porady psychologiczne 116-123;
7.  Policyjny Telefon Zaufania ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej – ogólnopolski

   800-120-126.

Pamiętaj, że:

5. Masz prawo do szacunku i godnego traktowania.
5.  Masz prawo do ochrony dobrego imienia.
5.  Masz prawo do własnego zdania.
5. Masz prawo do nietykalności osobistej.
6.  Masz prawo do ochrony życia prywatnego.
5. Masz prawo szukać pomocy, gdy Twoje prawa są łamane.